રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) દ્વારા પેમેન્ટ સિસ્ટમ ટચ પોઈન્ટ્સના જિયો-ટેગિંગ સંબંધિત માળખું બહાર પાડવામાં આવ્યું છે. આ ફ્રેમવર્ક ભારતના તમામ નાગરિકોને આવી સેવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવાની સાથેડિજિટલ પેમેન્ટને વધુ ગહન કરવાના આરબીઆઈના ઉદ્દેશ્યના ભાગરૂપે બનાવવામાં આવ્યું છે.
આ સિસ્ટમનો હેતુ
આ સિસ્ટમ વિવિધ ચુકવણી સ્વીકૃતિ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર જેમ કે QR કોડ્સ, પોઈન્ટ્સ ઓફ સેલ (PoS) ટર્મિનલ્સ વગેરેની ઉપલબ્ધતા પર દેખરેખ રાખવામાં મદદ કરશે. આમ કરવાથી પેમેન્ટ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની ડિલિવરીને ઑપ્ટિમાઇઝ કરવામાં મદદ કરવા માટે વિવિધ નીતિગત હસ્તક્ષેપોને સમર્થન આપતા મોનિટરિંગની મંજૂરી મળશે. ઉપરોક્ત ઉદ્દેશ્યો હાંસલ કરવા માટે, દેશભરમાં એક મજબૂત ચુકવણી સ્વીકૃતિ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ઉપલબ્ધ હોવું અત્ત મ યં હત્ત્વનું છે.
જીઓ-ટેગીંગના ફાયદા
જીઓ-ટેગીંગથી પેમેન્ટ ટચ પોઈન્ટને ભૌગોલિક કોઓર્ડિનેટ્સ મેળવવામાં મદદ મળશે. જિયો-ટેગિંગનો મોટો ફાયદો એ છે કે તેડિજિટલ સિસ્ટમના પ્રાદેશિક પ્રવેશ વિશે માહિતી પ્રદાન કરશે. તે બહુવિધ સ્થળોએ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની ઘનતા પર દેખરેખ રાખવામાં પણ મદદ કરશે. તેની સાથે જ, જીઓ-ટેગીંગ વધારાના પેમેન્ટ ટચ પોઈન્ટની જમાવટ માટે ઉપલબ્ધ અવકાશને ઓળખવામાં મદદ કરશે. તે દેશભરમાં ડિજિટલ સાક્ષરતા કાર્યક્રમોને સુધારવામાં પણ મદદ કરશે.
આ નવા ઘોષિત માળખા હેઠળ, બેંકો, તેમજ નોન-બેંક પેમેન્ટ સિસ્ટમ ઓપરેટર્સ (પીએસઓ), તમામ પેમેન્ટ ટચ પોઈન્ટના ભૌગોલિક કોઓર્ડિનેટ્સ મેળવશે. આ સાથે, કાગળ આધારિત, સોફ્ટ QR કોડ અને PoS ટર્મિનલનું જિયો-ટેગિંગ RBIને આપવાનું રહેશે.
આ કવાયતનો હેતુ
આ પ્રેક્ટિસ ઓફશોર સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ કવાયતનો ઉદ્દેશ્ય દેશના અપતટીય સંરક્ષણ સાથે સંકળાયેલા તમામ દરિયાઈ હિસ્સેદારો દ્વારા કરવામાં આવતા પ્રયત્નોને મજબૂત અને એકીકૃત કરવાનો છે.
આ કવાયત દરમિયાન કઈ આકસ્મિક પરિસ્થિતિઓનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો?
બોમ્બ વિસ્ફોટ, આતંકવાદી ઘૂસણખોરી, શોધ અને બચાવ, જાનહાનિ, મોટી આગ, ઓઇલ સ્પીલ અને સામૂહિક સ્થળાંતર જવી આ કવાયતના વિવિધ અનુકરણોનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. તાજેતરમાં હાથ ધરવામાં આવેલી આ કવાયતએ તમામ હિતધારકોને તેમની લડાઇ અને પ્રતિસાદની તૈયારીનું મૂલ્યાંકન કરવાનો અનુભવ પ્રદાન કર્યો.